DecaféDecafé koffie is koffie met weinig cafeïne. Cafeïnevrij is dus niet volledig correct, cafeïne arm zou beter passen. Het gaat wel om hele kleine hoeveelheden, maximaal 0,1%. Maar hoe werkt dit eigenlijk? Hoe krijg je 1 bestandsdeel uit een natuurproduct en heeft dit invloed op de kwaliteit en smaak?
Decafé koffie moet het niet hebben van zijn goede naam – dit is zonde want er zijn prachtige varianten. Begrijpelijk is het wel, er zijn immers talloze decafés op de markt waar de smaak en aroma’s die er ooit in zaten nergens meer terug te vinden zijn. Hier zijn vaak ook chemische stoffen aan te pas gekomen om het proces snel en goedkoop te laten verlopen.
Bij het uitkiezen van een decafé die bij je past wil je natuurlijk ook weten hoe deze eigenlijk geproduceerd is en wat het effect is op de kwaliteit (smaak en aroma’s), het gebruik van chemicaliën en duurzaamheid is.
Je hebt verschillende methodes om cafeïne te extraheren. Lees hieronder meer en kies zelf welke methode jouw voorkeur heeft.
De Roselius methode – wordt tegenwoordig niet meer gebruikt.
De Roselius methode is ontwikkeld in 1903, bij deze methode wordt er gebruik gemaakt van zout water en benzeen. De koffiebonen werden eerst gestoomd met zout water om vervolgens de cafeïne te extraheren met behulp van Benzeen, laatstgenoemde stof is ook gelijk de reden waarom deze methode niet meer gebruikt. Benzeen kan zeer slecht voor de gezondheid zijn. Deze methode heeft zijn naam te danken aan de bedenker: Ludwig Roselius.
Smaak: -
Chemische stoffen: --
Duurzaam: +
De indirecte methode
De indirecte methode gebruikt gebrande bonen, deze worden in warm water geweekt. Na een aantal uren wordt hier (net als bij de rechtstreekse methode) dichloormethaan of ethylacetaat aan toegevoegd om de cafeïne eruit te filteren, de chemische stoffen verdampen hierna. Er worden nieuwe bonen toegevoegd aan hetzelfde water en het proces wordt herhaald net zolang het water verzadigd is met de smaken en aroma’s uit de koffiebonen. De batch koffie die hierna in het water wordt geweekt verliest dus geen smaak en aroma’s meer maar alleen de cafeïne. Deze methode zorgt dus voor een goed smaak behoudt maar er worden wel chemische stoffen gebruikt en is niet duurzaam. Er worden meerdere batches koffie niet gebruikt.
Smaak: ++
Chemische stoffen: -
Duurzaam: --
De rechtstreekse methode
Bij de rechtstreekse methode worden de koffiebonen eerst 30 minuten gestoomd. Na het stomen worden de bonen 10 uur lang reinigt met dichloormethaan of ethylacetaat. Deze methode kan natuurlijk zijn aangezien we ethylacetaat terugvinden in fruit. Helaas is hier weinig van te krijgen en zie je dat 9 van de 10 keer dichloormethaan – een synthetische variant – wordt gebruikt. Bij deze methode heb je verlies van smaak, worden chemische stoffen gebruikt maar is wel duurzaam.
Smaak: -
Chemische stoffen: -
Duurzaam: +
De superkritische vloeistofextractie
In deze vorm van cafeïne extractie wordt een mengsel van water en koolstof op een druk van 300 bar gebracht en verhit tot 65 graden Celsius. Op deze manier wordt de koolstof een superkritische vloeistof hierdoor lost de cafeïne op uit de boon en hecht zich aan de koolstof. In een apart vat wordt de cafeïne van de koolstof af gewassen door meer water toe te voegen. De Co2 gaat terug bij de bonen en de cafeïne blijft achter. Het voordeel van deze methode is dat hij vrij is van ongezonde chemicaliën.
Smaak: +
Chemische stoffen: ++
Duurzaam: +
De Zwitserse watermethode
Bij de Zwitserse watermethode worden ongeroosterde koffiebonen gebruikt, deze worden geweekt in water zodat de cafeïne aroma’s en smaken oplossen in het water. Als het water verzadigd is wordt de bonen uit het water gehaald cafeïne eruit gefilterd met behulp van een koolstof filter. De bonen die geen smaak en aroma’s meer bevatten worden terug in het verzadigde water – zonder cafeïne – gelegd zodat de smaak en aroma’s weer worden opgenomen. Hierdoor heb je geen verlies van smaak.
Smaak: ++
Chemische stoffen: ++
Duurzaam: -
De triglyceridemethode
Koffiebonen worden ongeroosterd in heet water geweekt waardoor de cafeïne oplost en gaat drijven. Vervolgens worden koffie oliën – afkomstig uit koffieprut – toegevoegd aan het water. De triglyceride uit deze oliën neemt de cafeïne op zonder de aroma’s aan te tasten. Vervolgens worden de bonen van de oliën gescheiden.
Smaak: ++
Chemische stoffen: ++
Duurzaam: +/-
Conclusie
Als je alle manieren van cafeïne extractie naast elkaar zet zie je dat er maar een methode is die helemaal geen concessies doet aan smaak, geen chemicaliën gebruikt en duurzaam is en dat is de superkritische vloeistof extractie. Deze methode wordt alleen nog nauwelijks toegepast omdat de techniek relatief nieuw en erg duur is. De verwachting is dat we deze techniek komende 10 jaar wel veel vaker terug zien komen. De Zwitserse watermethode heeft samen met de triglyceridemethode het beste behoudt van smaak zonder toepassing van chemische stoffen maar zijn weer niet volledig duurzaam. Een feilloze manier van cafeïne extractie laat dus nog heel even op zich wachten maar tot die tijd kun je in ieder geval genieten van cafeïnevrije koffie zonder concessies in smaak.