Koffie is niet meer weg te denken uit onze cultuur, we zijn gewend overal koffie te kunnen krijgen; thuis, onderweg of op het werk. Maar hoe is dit gekomen, hoe is koffie ontdekt en welke rol heeft Nederland hierin gespeeld? In deze blog lees je meer over de geschiedenis van koffie.
Het oudste verhaal over de oorsprong van koffie begint in Kaffa, west Ethiopië. In de 7de eeuw werd koffie ontdekt door een geitenboer. Niet de koffie zoals wij hem kennen maar al wel het opwekkende effect van cafeïne in de koffiebes. De boer zag zijn geiten eten van deze bessen en ze werden alerter dan anders, ook sliepen de geiten niet. Om zijn kudde te beschermen en wakker te blijven begon de boer de bessen ook te eten. Opwekkende middelen zijn verboden volgens de wetten van de Islam dus toen de boer gecontroleerd werd door de garde werden de bessen afgepakt en vernietigd door deze in het vuur te gooien. De geur van de gebrande koffie die vrijkwam wekte de interesse en de bonen werden snel weer uit het vuur gehaald. Deze kwamen vies van de as uit het vuur en werden afgespoeld met water. De eerste getrokken koffie bleef over en werd een populaire drank onder Islamitische geestelijken, zij waren de enige die deze opwekkende drank mochten drinken. De Arabica koffiestruik werd meegenomen naar Jemen in de 14de eeuw en de op een volgende eeuwen werd koffie populair door de gehele Arabische wereld. De havenstad Mokka speelde een belangrijke rol in het verspreiden van koffie, Jemen behield zijn monopolie op koffie door de groene koffiebonen eerst te koken voordat deze het land mochten verlaten. Zo behielden ze meeste smaak maar konden niet meer geplant worden.
De eerste koffieplant die uit Jemen werd gesmokkeld was in de 17de eeuw. In 1616 smokkelde de Nederlander Pieter van der Broeck, werkend voor de VOC, de plant naar Nederland. Een aftakking van dit stekje is nog altijd te zien in de Hortus Botanicus in Amsterdam. Na verschillende pogingen werd duidelijk dat de koffieplant niet kan bloeien in ons klimaat en werd verscheept naar Nederlands-Indië (Indonesië). Ook werd er een stekje cadeau gedaan aan de Franse president door de burgemeester van Amsterdam. Via deze weg kwam koffie ook terecht in een Franse kolonie, Martinique. De Portugese luitenant Francesco kreeg de koffie plant cadeau van zijn Franse minnares – hertogin van Martinique – en bracht deze naar Brazilië in 1727.
Door verschillende ziektes in de koffieplanten in Azië die de productie aantastte werd Brazilië al snel de belangrijkste speler in de koffie wereld. De productie ging zo hard dat koffiebonen werden gedumpt in zee om het aanbod te verlagen en zo de prijs hoog te houden. Brazilië is vandaag de dag nog altijd de grootste koffieproducent ter wereld.
Koffie is dus uiteindelijk door Europeanen verspreid over de wereld; de Fransen naar Bourbon, de Engelsen naar India en Sri Lanka en door de Nederlanders naar Indonesië.
De hedendaagse koffie industrie wordt gedomineerd door 2 koffie soorten, de Arabica boon (60% van de wereldwijde productie) en de Robusta boon (39% van de wereldwijde productie). Robusta is pas in de 19de eeuw ontdekt door een Belg in Congo. De Robusta is verscheept naar Java en vanuit daar verspreid over de rest van de wereld.
Qua smaak biedt de Arabica boon veel meer diepgang door zijn hoge aciditeit en een wat lichtere body. De Robusta boon heeft weinig aciditeit en een stevige body met veel bitters. De Aribica boon wordt hoger gewaardeerd door de complexiteit in smaak en meer gebruikt in de specialty coffee wereld.